Vitamin ve probiyotik kullanmaya ihtiyacımız var mı?

Probiyotik nedir?

Probiyotikler, “iyi bakteriler” veya “faydalı bakteriler” olarak adlandırılabilir. Vücudumuzun daha iyi çalışmasına ve enfeksiyon kaynağı olabilen diğer mikroorganizmalardan korunmasına yardımcı olurlar. Probiyotikler, kendiliğinden vücudumuza yerleşirler, bu nedenle onların bize sağladığı avantajlar için onları dışardan almamıza veya herhangi bir şey yapmamıza gerek yoktur. Ancak daha sağlıklı olacakları inancıyla bazı insanların probiyotik içeren ilaçları dışardan aldıklarını görebilirsiniz. Hatta “pre-biyotik” adı verilen ve probiyotiklerin sevdiği gıdaları içeren hapları kullanan kişiler de bulunmaktadır. Her ne kadar probiyotiklerin vücut sağlığı açısından faydaları kesin olmakla birlikte, bunların dışardan alınmasının getireceği faydalar kesin değildir.

Probiyotik içeren ilaçlar sağlığımız için faydalı mı?

Bu sorunun cevabı ne yazık ki net bir şekilde evet değil. Bazı çalışmalar probiyotik içeren hapların faydasını gösterirken, birçok çalışma aksini iddia etmektedir. Günümüzde şu soruların cevabı aranmaktadır:

• Probiyotik içeren haplar barsak veya mide enfeksiyonlarına karşı bizi koruyabilir mi?
• Kabızlık, ishal veya benzeri yakınmalara neden olabilen irritable barsak sendromu, ülseratif kolit ve Chron hastalığına karşı koruyucu olabilir mi?
• Egzama gibi alerjik durumlara karşı koruyucu veya tedavi edici etkisi var mı?
• Vajinal enfeksiyonlara karşı koruyucu ya da tedavi edici olabilir mi?

Probiyotik kullanmam gerekir mi?

Hayır. Doktorunuz aksini söylemedikçe probiyotik içeren hap veya tozları kullanmamalısınız.

Probiyotik içeren yoğurt yemeli miyim?

Bazı yoğurt türleri probiyotik içeren aktif kültür kullanır. Eğer yoğurdu hazmetmekle ilgili bir sorununuz yoksa bu tür yoğurtları tüketmenizde sakınca yoktur. Yoğurt tüketmek hazım sorunlarınıza ve sağlığınıza iyi gelebilir. Bazen kadınların vajina içine yoğurt koyarak enfeksiyondan korunmaya çalıştıkları bilinmektedir. Bu oldukça sakıncalı olabilecek bir uygulama olup, uzmanlar tarafından önerilmemektedir.

Probiyotik kullanımının sakıncaları nelerdir?

Günümüzde probiyotik içeren hap ve tozların içeriği ilaçlarda olduğu gibi sağlık otoriteleri tarafından denetlenmemektedir. Bu nedenle üreticiler etiketinde içerdiğini iddia ettikleri aktif ürünlerin kutu içinde bulunduğunu kanıtlamak zorunluluğunda değiller. Ayrıca bazı probiyotik hapların fiyatları da oldukça yüksektir. Her ne kadar probiyotiklerin sağlığınıza zarar verme olasılığı çok az olsa da, özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış hastalar ile kanser hastalarının enfeksiyon riski nedeniyle bu tür hapları kullanırken dikkatli olmasında fayda vardır.

Vitamin nedir?

Vitaminler vücudumuz tarafından üretilemeyen ve gıdalar ile dışardan almamız gereken maddelerdir. Vitamin destekleri içeriğinde vitamin(ler) olan haplar, şuruplar veya tozlardır.

Vitamin desteğine ihtiyacım var mı?

Sağlıklı olduğunuz ve düzenli ve sağlıklı beslendiğinizde olasılıkla herhangi bir vitamin desteğine ihtiyacınız olmayacaktır. Bununla birlikte vitamin desteği kullanmak sağlığınız açısından faydalı olabileceği gibi büyük ihtimalle sağlığınıza da zarar vermez.

Uzmanlar özellikle belirli grupların vitamin desteği almasının faydalı olabileceğini ifade etmektedir. Özellikle hamilelik öncesi ve hamilelik döneminde bazı vitaminlerin ve mikro besinlerin kullanılması önerilmektedir. Vitamin desteği alması önerilen gruplar arasında:

• 65 yaş üzeri kişiler – 65 yaş üzerindeki bireylerin günde 600-800 ünite D vitamini alması kemiklerin kırıklardan korunması açısından önemlidir.
• Vitamin eksikliği olduğu bilinen kişiler – Gıdalar ile yetersiz alımı olduğunda, vücudumuzda bir veya birkaç vitaminin eksikliği ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda doktorunuz size hangi vitaminleri, hangi miktarda almanız gerektiğini söyleyecektir.
• Obezite (kilo kaybı) ameliyatı olanlar – Obezite cerrahisi geçiren kişiler gıdalar ile yeterli miktarda vitamin alamayabilirler. Böyle bir durum varlığında, doktorunuz sizden vitamin desteği almanız isteyebilir.
• Hayvansal gıda tüketmeyen (vegan) kişiler – Et, süt, yumurta ve benzeri hayvansal besinleri tüketmeyen kişiler vitamin desteğine ihtiyaç duyabilir.

Vitamin desteği kullanırken dikkatli olmam gereken vitaminler nelerdir?

Bazı vitaminler vücuda fazla miktarlarda alınırsa sorunlara neden olabilir:

• A vitamini – Dengeli ve sağlıklı beslenen bir kişinin A vitamini desteğine ihtiyacı yoktur. A vitamini fazlalığı kanser, kalp hastalığı ve kemik kırılma riskini artırabilmektedir. Ayrıca hamilelik döneminde fazla A vitamini alınması bebeğinize zarar verebilir.
• E vitamini – Doktorlar, E vitamini desteğini önermez çünkü fazla E vitamini ölüm riskini artırabilir.

Vücudun ihtiyacı olan vitaminleri almanın en iyi yolu nedir?

Vücudumuza gerekli olan vitaminleri yeterli miktarlarda alabilmek için meyve, sebze ve tam tahıllar tüketmeli ancak fazla miktarda et ve yağlı gıdalardan kaçınılmalıdır. Bazı vitaminler sadece hayvansal kaynaklı gıdalardan alınabilmektedir. Bununla birlikte, sebze ve meyveler en yüksek konsantrasyonda vitamin içeren yiyeceklerdir.

Hamilelikte vitamin desteğine ihtiyacım var mı?

Eğer hamile kalmak istiyorsanız, en az bir ay öncesinden başlamak suretiyle günde 400 mikrogram folik asit (bir çeşit B vitamini) içeren multivitamin almalısınız. Folik asit bebeğinizde bazı doğumsal kusurların gelişmesine engel olur. Bununla birlikte, hamilelik döneminde özellikle A vitamini gibi bazı vitaminlerin fazla miktarlarda alınması zararlı olabilir.