Aşılama, yöntemi, tüp bebek tedavisine geçilmeden önce hamilelik şansını artırmak için kullanılan bir tedavi uygulamasıdır. Aşılama işleminde erkeğe ait spermlerin özel birtakım işlemlerden geçirildikten sonra yumurtanın atıldığı gün ve zamanda kadının rahminin içine verilir. Aşılama genellikle, yumurta gelişiminin sağlandığı tedaviler (ovulasyon indüksiyonu) sonrası gerçekleştirilir. Aşılamanın gerekli olabileceği diğer durumlar arasında erkeğin sperm sayısının veya hareket kabiliyetinin yetersizliği, ilişki sırasında meni atılması ile ilgili sorunlar, kadının rahim ağzının darlığı ve infertilite (kısırlık) nedeninin açıklanamadığı durumlar sayılabilir. Hap veya iğne tedavisine eklenebilecek aşılama işlemi hamilelik oranlarını artırabilirken, aynı zamanda çoğul gebelik (ikiz, üçüz, vb) riskini de artırmaktadır.
Aşılama için erkeğin mastürbasyon ile meniyi özel bir kaba toplaması istenir. Bu işlem öncesinde erkeğin 2-3 gündür boşalmamış olması daha iyi sonuçlar elde edilesini sağlar. İşleminde kullanılacak olan spermler laboratuvarda özel bazı teknikler kullanılarak meni sıvısı ve ölü ya da hareketsiz diğer spermlerden ayrılır. Bu hazırlık işlemi 1-2 saat sürebilir.
Aşılama, hap veya iğne tedavisi alan kadınlarda, çatlatma iğnesi yapıldıktan 12-36 saat sonra yapılır. İşlem sırasında kadın muayene masasına alınır ve rahim ağzının gösterilebilmesi için vajina içine bir muayene aleti (spekulum) yerleştirilir. Rahim ağzının silinmesi/temizlenmesinin ardından çok ince, yumuşak bir tüp rahim ağzından ilerletilerek rahmin içine yerleştirilir ve tüpün diğer ucundan hazırlanmış olan erkeğe ait spermeler bir enjektör yardımıyla rahmin içine aktarılır. Bu işlem yaklaşık 5 dakika kadar sürer. İşlem sırasında veya sonrasında kasıklarda kramp tarzında ağrı olabilir ancak kısa sürede kaybolur. Sonrasında ise kadın normal günlük hayatına devam edebilir.
Aşağıdaki bağlantıda yer alan video aşılama tekniğin anlaşılması açısından faydalı olabilir… (Ne yazık ki anlatım Türkçe değil!). https://youtu.be/qCdIiLLF0vw
Çok sık sorulan sorulardan biri de tüp bebek aşılaması sonrası dinlenme gerekip gerekmediğidir. Yapılan çalışmalar, hemen işlem sonrasında veya aynı gün içinde yatarak dinlenen hastalar ile normal aktivitesine devam eden kadınlar arasında hamilelik oranları açısından bir farklılık olmadığını göstermektedir. Yine de aşılama sonrasında 15-30 dakika süre ile hastaların muayene masasında dinlendirilmesi psikolojik olarak hastayı rahatlatır ve sıklıkla uygulanmaktadır.
Bir diğer merak edilen nokta da birden fazla aşılamanın hamilelik oranını artırıp artırmadığıdır. Çalışmalar aynı ay içinde bir veya iki aşılama yapılmasının hamilelik şansı açısından fark yaratmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, çiftler aşılama sonrasında isterlerse cinsel ilişkide bulunabilirler. Bu konuda doktorunuzun tavsiyelerine öncelikle dikkat etmenizi öneririm çünkü hap veya çoğunlukla iğne tedavisi sonrasında yumurtalıkların aşırı büyüdüğü durumlarda cinsel ilişki zararlı olabilir.
Bazı çalışmalar aşılama sonrasında vajinal yolla progesteron içeren jel veya fitillerin (kapsüllerin) kullanılmasının gebelik oranlarını artırdığını göstermektedir. Her ne kadar bu tür bir uygulama herkes için uygun olmasa da doktorunuzdan, bu tip bir destek tedavisinin olası etki ve yan etkileri konusunda bilgi alabilirsiniz.
Aşılama yönteminin ciddi bir yan etkisi yoktur, ancak işlem sonrasında kasıklarda kramp tarzı geçici ağrılar, hafif kanama veya vajinal akıntı gözlenebilir. Bazı kadınlarda geçici bir süre ile ıslaklık hissi ortaya çıkar ki, bu aşılamada verilen spermlerin akıp gittiği anlamına gelmez. Eğer kasık ağrısı devam ederse ağrı kesiciler herhangi bir soruna neden olmaksızın kullanılabilir.
Aşılamadan yaklaşık 2 hafta sonra kandan veya idrardan yapılan gebelik testi ile hamile olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Eğer yumurta gelişimi için tedavi aldıysanız ve çatlatma iğnesi yapıldıysa, aşılamayı takip eden ilk 12 gün içinde gebelik testi pozitif çıkabilir. Bu nedenle pozitif bir gebelik testi varlığında ve özellikle ilk rakam düşük ise ilk testten 2 gün sonra yapılacak bir sağlama testi ile gebeliğin devam edip etmediği mutlaka değerlendirilmelidir.
Tüp bebek tedavisine geçilmeden önce aşılama yönteminin iki veya üç kez uygulanması önerilir. Üçüncü aşılama işleminden sonra hamilelik olasılığı önemli ölçüde daha düşüktür. Bu nedenle ilk üç aşılama tedavisinde hamilelik gerçekleşmediyse tüp bebek tedavisine geçilmesi daha uygundur.
Aşılama tedavisi fiyatları genel olarak tüp bebek tedavisine göre daha ucuzdur. Bunun nedeni aşılama tedavisinin tüp bebek işlemine göre daha basit bir tedavi olmasıdır. Aşılama işleminde hem ilaç hem de işlem maliyetleri daha düşüktür. Genel bir fikir oluşması için 3 aşılama tedavisi maliyetinin bir tüp bebek maliyetine aşağı yukarı eşit olduğu söylenebilir.
Ancak bu durum infertilite (kısırlık) nedenine, kullanılan ilaç ve miktarına bağlı olarak değişmektedir. Güncel aşılama tedavisi fiyatları konusunda kliniğimizden bilgi alabilirsiniz.